vocoder ย่อมาจาก ‘voice encoder’ เป็นอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์หรือซอฟต์แวร์ที่สามารถเปลี่ยนเสียงของคุณได้ ทำงานโดยการวิเคราะห์และสังเคราะห์เสียงของมนุษย์ ซึ่งมักใช้ในดนตรีเพื่อสร้างเอฟเฟกต์เสียงแบบหุ่นยนต์หรือเอฟเฟคที่แตกต่างจากเสียงเดิมอย่างสิ้นเชิง
Vocoder ทำงานอย่างไร
Vocoder ทำงานโดยการแบ่งสัญญาณเสียงออกเป็นคลื่นความถี่ต่างๆ แล้วปรับเปลี่ยนหรือจัดการกับคลื่นความถี่เหล่านี้ สัญญาณเสียงต้นฉบับจะใช้คำว่า ‘ modulator ‘ จะถูกป้อนเข้าไปในตัวแปลงเสียงควบคู่ไปกับเสียงสังเคราะห์ที่เรียกว่า ‘ carrier ‘
Vocoder จะประมวลผลสัญญาณทั้งสองนี้ร่วมกัน โดยนำคุณสมบัติด้านโทนเสียงของ carrier ไปใช้กับรูปแบบจังหวะและคำพูดของ modulator กระบวนการนี้จะสร้างเอฟเฟกต์เสียงที่แตกต่างออกไปจากเสียงต้นฉบับ
ประวัติความเป็นมาของ Vocoder
Vocoder ได้รับการพัฒนาครั้งแรกในต้นศตวรรษที่ 20 สำหรับการสื่อสารโทรคมนาคม เพื่อลดแบนด์วิธในการส่งสัญญาณเสียง เมื่อเวลาผ่านไป ก็ได้มีการปรับใช้กับวงการดนตรี โดยได้รับความนิยมในช่วงทศวรรษ 1970 และ 1980 เนื่องจากมีดนตรีอิเล็กทรอนิกส์เพิ่มมากขึ้น
ส่วนประกอบของ Vocoder
Analysis Filters และ Synthesis Filters
สิ่งเหล่านี้คือองค์ประกอบหลักของ Vocoder Analysis Filters จะแยกสัญญาณเสียงที่เข้ามา ในขณะที่ Synthesis Filters จะสร้างสัญญาณเสียงขึ้นมาใหม่พร้อมกับเอฟเฟกต์เพิ่มเติมที่ได้ตั้งค่าไว้
Modulator Input
นี่คือที่ที่เสียงร้องหรือแหล่งกำเนิดเสียงอื่นถูกป้อนเข้าไปในตัวแปลงเสียง โดยทั่วไปจะเป็นไมโครโฟนสำหรับการแสดงสดหรือแทร็กเสียงที่บันทึกไว้ล่วงหน้าในสตูดิโอ
Carrier Input
Carrier มักจะเป็นเสียงสังเคราะห์ เช่น โน้ตหรือคอร์ดจากคีย์บอร์ดหรือซินธิไซเซอร์ เสียงนี้ให้คุณภาพโทนเสียงที่จะใช้กับสัญญาณโมดูเลเตอร์
การควบคุมสำหรับการสร้างเสียง
โวโคเดอร์มาพร้อมกับการควบคุมที่หลากหลายเพื่อกำหนดรูปแบบเสียงที่จะออกมา สิ่งเหล่านี้อาจรวมถึงปุ่มหรือแถบเลื่อนเพื่อปรับระดับของแต่ละย่านความถี่
การใช้ Vocoder ในเพลง
การสร้างเสียงเหมือนที่เหมือนหุ่นยนต์
หนึ่งในเป้าหมายหลักของ Vocoder คือการสร้างเสียงเหมือนหุ่นยนต์ ซึ่งเป็นเสียงที่เหมาะแนวเพลงต่างๆ โดยเฉพาะดนตรีอิเล็กทรอนิกส์และเพลงป๊อป เอฟเฟ็กต์นี้ทำได้โดยนักดนตรีพูดหรือร้องเพลงใส่ไมโครโฟน ขณะเดียวกันก็เล่นเสียงสังเคราะห์จากเครื่องดนตรี เช่น คีย์บอร์ด ไปพร้อมๆ กัน Vocoder จะผสานอินพุตทั้งสองนี้เข้าด้วยกัน โดยนำโทนเสียงดนตรีไปใช้กับรูปแบบจังหวะของเสียง ส่งผลให้เกิดเสียงร้องที่เหมือนหุ่นยนต์
การเพิ่ม Texture ให้กับเสียงร้อง
นอกจากนี้ Vocoder ยังใช้เพื่อเพิ่มเนื้อสัมผัสที่เป็นเอกลักษณ์ให้กับเสียงร้อง แทนที่จะใช้เอฟเฟกต์หุ่นยนต์ การใช้เสียงร้องที่นุ่มนวลกว่าสามารถผสมผสานเสียงของมนุษย์เข้ากับองค์ประกอบสังเคราะห์ ทำให้เกิดเสียงร้องที่มีชั้นเชิงและซับซ้อน พร้อมทั้งมีความไพเราะอย่างเป็นเอกลักษณ์ในเวลาเดียวกัน เทคนิคนี้ได้รับความนิยมในดนตรีป๊อปสมัยใหม่ โดยจะเพิ่มความลึกและคุณภาพให้กับเสียงร้อง
การแสดงสด
ในการแสดงดนตรีสด Vocoder นำจะถูกนำมาใช้เพื่อสร้างความเอฟเฟค ศิลปินมักจะใช้คีย์บอร์ดทำให้พวกเขาเล่นคอร์ดหรือท่วงทำนองที่โต้ตอบกับเสียงร้องได้แบบเรียลไทม์
ประเภทของ Vocoder
Hardware Vocoders
Hardware Vocoders เป็นออุปกรณ์ที่สามารถติดตั้งในชั้นวางได้ ได้รับความนิยมเป็นพิเศษในการแสดงสดเนื่องจากมีการควบคุมทางกายภาพและใช้งานง่ายบนเวที ศิลปินหลายคนชอบฮาร์ดแวร์โวโคเดอร์เพราะลักษณะการสัมผัส เนื่องจากปุ่มหมุนและตัวเลื่อนสามารถใช้งานง่ายและสื่อความหมายได้ดีกว่าในระหว่างการแสดงสด นอกจากนี้ โครงสร้างที่แข็งแกร่งของฮาร์ดแวร์โวโคเดอร์ยังทำให้ทนทานสำหรับการเดินทางและการใช้งานบ่อยครั้ง
Software Vocoders
ในทางกลับกัน Software Vocoders เป็นปลั๊กอินดิจิทัลที่ออกแบบมาเพื่อใช้ภายในเวิร์กสเตชันเสียงดิจิทัล (DAW) ให้ความยืดหยุ่นในระดับสูงและสามารถรวมเข้ากับการบันทึกและการโปรดิวซ์เพลงแบบดิจิทัลได้อย่างราบรื่น Software Vocoders ขึ้นชื่อในเรื่องของการปรับแต่งได้อย่างอิสระ เป็นตัวเลือกยอดนิยมในสตูดิโอที่ความแม่นยำและความสามารถในการใช้งานกับเสียงที่หลากหลายเป็นกุญแจสำคัญ นอกจากนี้ ซอฟต์แวร์โวโคเดอร์ยังมีราคาไม่แพงและเข้าถึงได้สำหรับสตูดิโอที่บ้านและนักดนตรีมือใหม่